Pułapki słów a la karte

W języku japońskim często spotykane są słowa z innych języków, najczęściej angielski, potem portugalski, francuski itd. W którymś momencie pojawia się coś nowego to łatwiej jest go nazwać tak samo jak w oryginalnym języku, choć ze względu na naukę danego języka ten zwyczaj daje trochę monotonne wrażenie.

Niedawno słuchałam radia i zauważyłam, że w naszym języku są 3 słowa na pojęcie „karta”.

1. カード(kādo; od angielskiego)

2. カルテ(karute; od niemieckiego)

3. カルタ(karuta; od portugalskiego)

i wszystkie 3 są dla innych przedmiotów. To interesujące!

1. カード(kādo)

widzimy/słyszymy/mówimy najczęściej z tych trzech.

przykład: karta kredytowa (クレジットカード/kurejitto kādo), karta (stałego) klienta (お客様カード/okyakusama kādo lub pointo kādo), karta miejska (市内交通カード/shinai koutsuu kādo), karta bankowa (銀行カード/ginkou kādo), fiszki (単語カード/tango kādo), bon podarunkowy na książki (図書カード/tosho kādo), karta identyfikacyjna (IDカード/ID kādo), karta pamięci (メモリーカード/memori kādo)…

w Japonii używa się tych słów tak często, że nie przychodzą nam do głowy japońskie tłumaczenie na te słowa.

Gdybym próbowała na siłę… karta kredytowa – 信用支払札? Nie wiem.

Co jest ciekawe – kiedy sobie rozmyślam o odpowiednich słowach po japońsku, wtedy mam na myśli 券(ken/voucher, bon itd.), 証(sho/zaświadczenie?), 札(fuda/hmm ale coś nie pasuje…) i każde ma swoje miejsce czyli jedno nie zastąpi drugiego.

2. カルテ(karute)

Kiedy Japończycy usłyszą to słowo to od razu przychodzi im do głowy „dokumentacja medyczna”.

(owszem – jak ktoś zna niemiecki to on by myślał jeszcze o czymś innym)

Japońskie słowo na karute byłoby 診療録 (shinryou roku), choć rzadko się używa.

Japonia uczyła się dużo o medycynie od Niemiec od epoki Meiji, dlatego niemało słów zostało wzięte od ich języka, choć po niemiecku Karte oznacza po prostu karta, nie tylko dokumentacja w dziedzinie medycznej.

Takich przykładów (ograniczenie znaczenia dla słowa zapożyczonego) jest mnóstwo. Np. „ikra” jest od rosyjskiego i u nich (i w Polsce) ono jest ogólnie dla jajek wszystkich ryb, lecz w Japonii ikra jest tylko jaja łososia. Albo „confeito” od portugalskiego, co oznacza u nich cukierki, a u nas wyłącznie dla cukierek w kształcie gwiazd i nazywamy to „kompei-tou (金平糖)”.

3. カルタ(karuta)

Tak samo jak Karte po niemiecku, carta w Portugalii jest ogólnym słowem dla różnych kart.

Jednak od końca 15 wieku czyli epoka Sengoku do Edo, kiedy Portugalczycy przywieźli nam karty do gry, przedstawili je jako „carta” i stąd u nas nazywano w ten sposób.

Ale to nie takie proste. Dzisiaj na kartę do gry jest wspaniała nazwa „toranpu” czyli trump od angielskiego, a tarot jest „tarotto”.

Natomiast teraz dajemy nazwę „karuta” na ogólnie tradycyjne japońskie gry karciane, najczęściej na tę zabawę.

Można pisać karuta w kanji – 歌留多 (śpiew, zostać i mnóstwo) i to ma sens!

Na koniec jeszcze przyszło mi do głowy inny przykład na dopasowanie kanji dla obcego słowa – 型録 (wzór i księga) zgadnijcie dla jakiego słowa to jest 🙂

*

*

*

*

*

KATALOG 😉